My, mieszkańcy Warszawy, zostaliśmy obrabowani przez osoby, które prawdopodobnie nie miały prawa do dziedziczenia, które zabrały nam życie, pracę i zdrowie.
Tymi słowami rozpoczęła swoje krótkie oświadczenie przed Komisją Weryfikacyjną Jolanta Wasiak, której rodzina mieszkała w kamienicy przy ulicy Noakowskiego 16 od czasu jej wybudowania w 1910 roku. Była ona zaledwie jedną z ofiar dramatu, który rozpoczął się w październiku 2006 roku. Wtedy to właśnie mieszkańcy kamienicy otrzymali informację o podwyżce czynszu o kilkaset procent. Dla wielu spośród nich oznaczało to, że kwota opłaty za mieszkanie może przekroczyć nawet cały miesięczny dochód. Koszmar lokatorów oddają kolejne fragmenty zeznania:
10 października 2006 roku zostaliśmy poinformowani o reprywatyzacji, 26 października mój mąż już dostał zawału serca, bo przyszła pierwsza podwyżka. Od tego momentu już nie mógł pracować.(…) Byliśmy cały czas nękani, chciano przez moje mieszkanie wylać śmieci do przewodu wentylacyjnego. (…) Mówiono nam, że każdy musi sobie radzić, socjalizm już się skończył. Te słowa padły w sądzie rejonowym. (…) Pani Błaszczykiewicz, matka pięciorga dzieci, zmarła nagle w 2007 roku, w wieku ok. czterdziestu lat.
(…) Urzędnicy miasta pozostawili nas samym sobie i traktowali jako zło konieczne.
Mechanizm działania spółek reprywatyzacyjnych polegał na wprowadzeniu drastycznych podwyżek czynszu skutkujących bardzo szybkim zadłużaniem lokatorów. Jednocześnie prowadzono trwające po kilka lat remonty, dla mieszkańców bardzo uciążliwe i bez pozytywnych efektów w sferze komfortu życia. Rosnące zaległości czynszowe stanowiły podstawę do eksmisji i egzekucji komorniczych na rzecz właścicieli kamienicy. Prezydent Warszawy H. G. Waltz, która nie chce zeznawać przed Komisją Weryfikacyjną i zarzuca jej brak umocowania prawnego w konstytucji RP, według Patryka Jakiego, miała zyskać na reprywatyzacji nieruchomości przy ulicy Noakowskiego ok. 5 milionów złotych.
Przypomnijmy, że tylko w samej Warszawie skutki tzw. bandyckiej reprywatyzacji odczuło kilkadziesiąt tysięcy ludzi. Choć w wielu sprawach toczą się dziś postępowania prokuratorskie, tak ogromna skala procederu nie byłaby możliwa, gdyby nie instytucjonalne wsparcie urzędów interpretujących prawo, które jednak nie doprowadzi do postawienia zarzutów. Dziś komisja Patryka Jakiego jest jednym z pierwszych organów państwa polskiego wydającym wyroki jednoznacznie na korzyść pokrzywdzonych, unieważniającym wszystkie decyzje i zobowiązania wobec nowych właścicieli, cofającym orzeczone eksmisje. Jednak zdaniem wielu działanie te są bezprawne.
Znany jest przykład w historii, kiedy poczucie sprawiedliwości domagało się działania ponad obowiązującym prawem. Wśród konstruktorów Trzeciej Rzeszy nie brakowało bowiem wybitnych prawników, którzy skutecznie dbali właśnie o to, by ich aparat państwowy nie naruszył żadnej z abstrakcyjnych zasad praworządności. Czy oskarżeni złamali prawo obowiązujące w momencie dokonania czynu? Bo jeśli nie, to cóż… nullum crimen sine lege poenali anteriori – nie jest przestępstwem czyn popełniony przed wejściem w życie ustawy. Co więcej, w fachowej literaturze pojawia się formuła, w myśl której proces norymberski i tokijski określa się jako „sprawiedliwość zwycięzcy” (victor’ s justice). Nie były one rzetelne i zdaniem wielu – nie były również legalne. Tylko w jednej spawie wszyscy, teoretycy prawa, światowa opinia publiczna en masse nieznająca się w ogóle na prawie, a nawet sami oskarżeni, godzili się w pełni z opinią sędziów Trybunału – nikt spośród oskarżonych nie miał współczucia dla ofiar swoich zbrodni.
Z zeznań świadków przed komisją wyłania się ponura i przerażająca historia, w której trudno jest dostrzec choćby cień współczucia i poszanowania godności człowieka. Gorąco zapraszamy do obejrzenia materiału, z którym wszyscy powinni się zapoznać.
