Debata na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach

14 września b.r. na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach odbyła się debata pt. „Rozwój polskich miast na tle doświadczeń Europy Środkowo-Wschodniej”. Wśród zaproszonych gości znaleźli się wybitni znawcy tematu: Prof. dr hab. Florian Kuźnik (Uniwersytet Ekonomiczny), dr Marcin Baron (UE), dr Tomasz Papaj (UE), dr Adam Gołuch (Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa) oraz dr Józef Szymeczek, wieloletni przewodniczący Kongresu Polaków w Republice Czeskiej, reprezentujący Uniwersytet w Opawie i Instytut Studiów Tożsamości Europejskiej w Ostrawie. W debacie udział wzięli samorządowcy z całego województwa śląśkiego. Powiat Żywiecki reprezentował Radny Powiatu w Żywcu, Adrian Midor (na zdjęciu), który po zakończeniu wystąpień prelegentów zwracał uwagę na relacje transgraniczne z sąsiadami Polski, szczególnie w kontekście wyzwań dotyczących perspektywy rozbudowy infrastruktury drogowej w regionie przygranicznym oraz potrzeb współpracy na gruncie edukacji i nauki pomiędzy Polską, Czechami i Słowacją.

Debata, prowadzona przez red. Jacka Filusa (Radio Katowice) w zasadzie została zdominowana przez kwestie wyzwań, stojących przed miastami w perspektywie braku środków unijnych po roku 2022. Józef Szymeczek zaznaczył z mocą, że jest to problem wspólny dla wszystkich miast w państwach „nowej Unii”. Konieczna zatem staje się w tym względzie współpraca o charakterze transgranicznym. Dyskutanci podjęli jednocześnie problem celowości dotacji unijnych, wskazując, że często są one przeznaczane na inicjatywy, w niewielkim stopniu wychodzące naprzeciw rzeczywistym potrzebom gminy. Wiele z nich – jak zaznaczył Prof. Kuźnik – staje się wręcz obciążeniem dla samorządu, czego dowodem jest nierzadko problem z dalszym ich utrzymywaniem (np. kolejnych aqua-parków). Cenne uwagi wyraził dr Papaj, wskazując na skłonność do przeceniania rangi dotacji ze środków unijnych. Nie w pełni prawdziwe są informacje, zamieszczane na tablicach z danymi o procentowym udziale dofinansowania z Unii w realizacji konkretnych inwestycji. Wskazane by było uwzględniać w tych danych także ilość kwot, wpłacanych przez Polskę do budżetu Unii – podkreślił dr Papaj. Należy pamiętać, że w środki unijne pochodzą z budżetu państw członkowskich (a zatem także z Polski, Czech, etc.).

Spostrzeżenia te poparli w pełni także pozostali dyskutanci. Adam Gołuch uzewnętrznił przy tym problem patologii, mających miejsce przy korzystaniu ze środków zewnętrznych, jak również w realizacji zadań w ramach tzw. partnerstwa publiczno-prywatnego (gdzie zdarza się, że „wkład jest publiczny, a zysk prywatny”). Dr Baron dodał, że z tego powodu jest również „trzecie P” tzn. prokuratura. W ocenie wszystkich uczestników debaty, w dającej się przewidzieć perspektywie przyszłość miast nie rysuje się tak bardzo pesymistycznie, choć istnieje paląca potrzeba przygotowania planów rozwoju miast z uwzględnieniem braku dotacji UE. Fundamentalnym warunkiem sukcesu pozostaje społeczeństwo obywatelskie. Tymczasem wciąż aktywność oddolna jest daleka od zadowalających.

Organizatorem wydarzenia był Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Katowicach, który w ramach swojej aktywności upowszechnia w społeczeństwie wiedzę dotyczącą bieżących priorytetów polskiej polityki zagranicznej.

Za publikacje tekstu Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Katowicach MSZ nie odpowiada.