Narodowosocjalistyczna Organizacja Ludowej Opieki Społecznej (NSV) była organizacją opiekuńczą NSDAP. Celem NSV było stworzenie poczucia wspólnoty i solidarności dla nazistowskiej „wspólnoty narodowej”. Ze wsparcia wykluczano osoby niezgodne z tą ideologią – m.in. Żydów, osoby niepełnosprawne czy długotrwale bezrobotne. NSV była zorganizowana lokalnie, a działania koordynowała administracja lokalnych grup. Na terenach dzisiejszej Austrii NSV rozpoczęła działalność natychmiast po „Anschlussie”. Istniały już struktury „organizacji nielegalnej pomocy NSDAP”, która opiekowała się zbiegłymi, schwytanymi i bezrobotnymi narodowymi socjalistami po nieudanej próbie zamachu stanu i późniejszym zdelegalizowaniu NSDAP w 1933 roku.
Winterhilfswerk (WHW) była niezależną organizacją NSDAP, ale organizacyjnie i personalnie powiązaną z NSV. WHW była spółką należącą do Ministerstwa Propagandy, która pod tym tytułem regularnie przeprowadzała akcje zbierania funduszy przez różne organizacje, takie jak Hitlerjugend i Wehrmacht. Poprzez zbiórki uliczne i wizyty domowe mobilizowano całą „wspólnotę narodową”. Głośne działania WHW miały na celu symulację solidarnej walki z ubóstwem. Darczyńcy za swój wkład otrzymali plakietki w postaci przypinek lub zawieszek.
Każdy darczyńca w podzięce otrzymywał odznaki Pomocy Zimowej, które należało przypiąć w widocznym miejscu, co z kolei wymuszało masowe uczestnictwo w akcji. Na plastikowych odznakach, które były przez wielu kolekcjonowane, widniały przeróżne rysunki, jak np. wizerunki miast niemieckich, portrety filozofów, kompozytorów itp. Jak podaje Peter Fritzsche w książce „Życie i śmierć w Trzeciej Rzeszy”, podczas kampanii z lat 1938-1939 wyprodukowano aż 170 mln sztuk odznak Pomocy Zimowej. Zresztą wzrastający popyt na nie ożywił znacząco niemiecki przemysł zabawkarski.
Zbiórki prowadzano każdego roku od października przez kolejne sześć miesięcy. W tym czasie na ulicach niemieckich miast i miasteczek pojawiali się członkowi partii i innych organizacji z charakterystycznymi puszkami. Prowadzenie zbiórek było obowiązkiem młodych ludzi z Hitlerjugend oraz Związku Niemieckich Dziewcząt. Pomocą służyli im wysocy funkcjonariusze partyjni oraz członkowie różnych nazistowskich formacji, w tym SS i Narodowosocjalistycznego Korpusu Motorowego (NSKK). Kulminacyjny punkt kampanii stanowił „Dzień Solidarności Narodowej”, przypadający w pierwszą niedzielę grudnia. Na ulicach Berlina datki zbierali wówczas czołowi naziści, jak również popularni aktorzy, muzycy czy też bohaterowie wojenni. Jak donosiła berlińska prasa, do Hermanna Göringa, który kwestował na Unter den Linden, ustawiały się kolejki, a „kobiety mdlały, usiłując dostać się do puszek”. Zaangażowanie znanych z życia politycznego osobistości sprawiało, że w 1938 r. tylko w samym Berlinie w ciągu dwóch i pół godziny zebrano ponad milion marek.
Propaganda przedstawiała tę masową kampanię jako przykład istnienia narodowosocjalistycznej wspólnoty narodowej (Volksgemeinschaft). I rzeczywiście ów „socjalizm czynu” cieszył się niemałym poparciem wśród Niemców. W 1943 r. Pomoc Zimowa zgromadziła 1,6 mld marek. Środki te wykorzystywane były na pomoc socjalną, w ramach której kupowano potrzebującym np. węgiel. Z czasem jednak – zwłaszcza po 1939 r. – przeznaczano je na zbrojenia. To właśnie pod hasłem Pomocy Zimowej zbierano odzież dla żołnierzy na froncie wschodnim. Stąd też rozwijano niekiedy skrót WHW jako Waffenhilfswerk, czyli Dzieło Pomocy Zbrojnej.
Podczas wojny Dzieło Pomocy Zimowej rozszerzono na tereny okupowane. Akcja ta organizowana była m.in. w Poznaniu, wśród tutejszych Niemców. W Archiwum II Wojny Światowej IZ zachowało się kilka niemieckich fotografii dotyczących tego wydarzenia, z czego poniżej prezentujemy dziesięć. Należy wyraźnie podkreślić, iż są to fotografie propagandowe, wykonane na potrzeby nazistowskiej prasy i ukazują one pewną paralelną rzeczywistość, w której funkcjonowali Niemcy w Gauhauptstadt Posen.
Zbiórki na Pomoc Zimową organizowano przede wszystkim podczas różnych niemieckich uroczystości. Przykładowo, w 1940 r. dobrą okazją stał się Dzień Policji Niemieckiej (Tag der Deutschen Polizei), obchodzony 18 lutego. W akcję zaangażowani zostali wówczas funkcjonariusze Narodowosocjalistycznego Korpusu Motorowego, kwestujący po ulicach miasta z puszkami.
źródło: https://hdgoe.at/nationalsozialistische_volkswohlfahrt_winterhilfswerk
zdjęcie: https://twitter.com/RoninPoland/status/1214643237438271491
film: https://www.youtube.com/watch?v=3NdhcKQ5uW8
