Kto kogo poparł w 2 turze? Jedną z odpowiedzi daje regresja liniowa wyników z ponad 27 tysięcy komisji. Liczba wyborców danego kandydata drugiej turze nie może być wyższa niż w pierwszej, wyjątkami są Duda i Trzaskowski, na których mogły głosować osoby uczestniczące tylko w 2 turze. Żaden kandydat nie mógł, co wydaje się oczywiste, udzielić poparcia ujemnego, ani też przekazać 12 lipca więcej głosów niż sam uzyskał dwa tygodnie wcześniej. Metoda najmniejszych kwadratów stosowana w modelu jednak tego nie wie. Potrzebny był więc algorytm obliczania czegoś na kształt ekstremum warunkowego, gdzie funkcja arkusza kalkulacyjnego była tylko etapem. Przepraszam wszystkich, którzy orientują się znacznie mniej bądź znacznie lepiej ode mnie i przechodzę do konkluzji. W zasadzie są one dość bliskie wynikom exit poll, więc skupię się na tym, czego w badaniu exit poll nie zauważyłem.
1. Być może było, ale – na pewno ważne jest zwycięstwo PAD wśród nowych wyborców. Wychodzi to w tych rachunkach!
2. Kiedy omal nie pada rekord frekwencji widoczna jest zapaść frekwencyjna wyborców jednego z kandydatów – prawie 40% na minus
3. Informacja o 18% wyborców Biedronia głosujących na Dudę, którą podała TVP, jest dla mnie jeszcze większym zaskoczeniem.
Wyobraźmy sobie, że ankieter zadaje pytanie:
Na kogo głosował Pan w wyborach? Kiedy pada odpowiedź „na Dudę” w następnej kolejności delikwent częstowany jest pytaniem:
A na kogo pan głosował w 1 turze?
No jak to na kogo? Przecież to oczywiste, że na Biedronia!
Jeśli wśród indagowanych znajdzie sie choć 1% takich zgrywusów, uzyskamy kilkunastoprocentowy przepływ elektoratu. Stąd bierze się moja rezerwa do sondaży w sondażach. Takim właśnie jest pytanie ankietowanych wyborców z drugiej tury o preferencje w pierwszym głosowaniu.
Dlaczego niby? Pedzmy, że jestem komuchem z komuchów, sprawdzam na jakiego to Incitatusa komuna każe dziś głosiować, toji oddaję głoś rozsądku. No ale w drugiej turze to ja nie mogie, trzymajcie mie, to już wolę Dudę od złodziejskiego placformerstwa, tfu!
Tutaj pojawia się problem, że komuna chyba niekoniecznie nakazywała głosować par excellence na LGBT. Ta komuna już w pierwszej turze znalazła swojego kandydata i sądząc po mikrym wyniku Robert Biedroń nie był najważniejszą opcją. Ale nasze rozważania nie są w tym przypadku żadnym argumentem. Patrząc na suche liczby rozmaite korelacje wychodzi to dosyć jednoznacznie. Nawet w dużych miastach gdzie elektorat RB sięgał niektórych komisjach do 7% widać było tylko negatywną korelację między wynikami Dudy i Biedronia w pierwszej turze. Przy takim Kosiniaku który w skali kraju osiągał porównywalny wynik, a w niektórych komisjach znacznie niższy, rzeczona korelacja jednak była. Wprawdzie na poziomie 0,3 na 0,7 ale jednak. (Gwoli wyjaśnienia ta druga liczba dotyczy poparcia dla Trzaskowskiego). Jak więc mam odczytać i zinterpretować jeśli sucha liczba zamiast dodatniego 0,1 lub 0,2 wskazuje dla Dudy wynik poniżej zera a dla Trzaskowskiego powyżej jedynki? O ile przy Biedroniu jakakolwiek pozytywna korelacja występowała, to nigdy nie przekraczała błędów dopasowania. Muszę powiedzieć, że z różnych powodów podzieliłem komisje pod względem liczby osób głosujących. Niezależnie od tego w jakiej grupie się znalazłem, zawsze, podkreślam, zawsze Biedroń był kandydatem najbardziej negatywnie z skorelowanym z Dudą. W niektórych przypadkach był pod tym względem lepszy od Trzaskowskiego. Tak więc mój sceptycyzm, który występuje niezależnie od liczb, jest tutaj bez znaczenia. To liczby nie chcą przepuścić wyników Biedronia, by w drugiej turze budowały rezultat urzędującego prezydenta.
Gdzie więc leży źródło ewentualnych błędów w ocenie wyboru elektoratu Biedronia czy Bosaka?
Przede wszystkim w ilości. Pierwsi nieznacznie przekroczyli 2% w skali kraju, drudzy nie poszli do wyborów w drugiej turze, przez co możliwość oszacowania ich preferencji stała się podatna na różne mechanizmy, które w skali głównych kandydatów nie były istotne statystycznie. W dodatku nie wiemy, jak na ankietę reagowali wyborcy, którzy świadomie unieważnili swój głos a „nie mieściło się to w żadnej rubryce”.
Najciekawszym wnioskiem analizy jest jednak to, że gdyby głosowali wyłącznie wyborcy biorący udział w pierwszej turze, zwycięzcą mógłby zostać Rafał Trzaskowski.
Błąd analizy wynosi ok. 50 000 głosów.
Autor rg 30 lipca 2020. Źródło – PKW, opracowanie i grafiki własne
